واحد گازهای صنعتی شرکت فولاد ناب ارش یکی از بخش‌های تخصصی و راهبردی این مجموعه صنعتی به شمار می‌رود که نقش مهمی در پشتیبانی از فرآیندهای اصلی تولید فولاد دارد. این واحد با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته، وظیفه تأمین گازهای صنعتی حیاتی شامل اکسیژن (O₂)، نیتروژن (N₂) و آرگون (Ar) را بر عهده دارد که در مراحل مختلف تولید فولاد کاربرد دارند. اهمیت این واحد به‌گونه‌ای است که بدون آن، فرآیندهایی مانند ذوب، پالایش و ریخته‌گری امکان‌پذیر نخواهد بود.

اصلی‌ترین گاز تولیدی در این واحد، اکسیژن صنعتی است که برای تزریق به داخل کوره‌های قوس الکتریکی (EAF) و افزایش دمای ذوب مورد استفاده قرار می‌گیرد. اکسیژن باعث تسریع واکنش‌های احتراقی و بهبود راندمان حرارتی کوره می‌شود. همچنین در فرآیندهای ثانویه مانند فاین‌تیونینگ فولاد مذاب، اکسیژن نقش مهمی در حذف ناخالصی‌ها مثل کربن، سیلیس و فسفر ایفا می‌کند.

از سوی دیگر، نیتروژن به عنوان یک گاز خنثی، در فرآیندهایی مانند جلوگیری از اکسیداسیون، پاک‌سازی خطوط لوله، و ایجاد فشار در تجهیزات پنوماتیکی کاربرد دارد. استفاده از نیتروژن با خلوص بالا در سیستم‌های کنترلی، همچنین در برخی عملیات حرارتی، نقش مؤثری در پایداری فرآیندها دارد. شرکت فولاد ناب ارش با توجه به نیاز مستمر خطوط تولید، نیتروژن را به‌صورت مایع و گاز تأمین و ذخیره می‌کند.

آرگون نیز یکی دیگر از گازهای مهم تولیدی این واحد است که به‌خصوص در فرآیند LF (Ladle Furnace) برای گاززدایی فولاد مذاب و بهبود کیفیت متالورژیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. آرگون به‌دلیل خنثی بودن، بدون ایجاد واکنش‌های جانبی، موجب کاهش حباب‌های گاز در مذاب و افزایش همگنی ترکیب شیمیایی فولاد می‌شود. همچنین در موارد خاص، در صنایع جوشکاری و تجهیزات پزشکی نیز قابل استفاده است.

تولید این گازها در واحد اکسیژن فولاد ناب ارش با استفاده از فناوری جداسازی هوای مایع (ASU – Air Separation Unit) انجام می‌شود. در این فرآیند، هوای محیط ابتدا فشرده، تصفیه و سپس در دماهای بسیار پایین تا مرز دمای مایع شدن سرد می‌شود. با توجه به اختلاف نقطه جوش گازهای تشکیل‌دهنده هوا، می‌توان آن‌ها را از هم جدا و به صورت خالص ذخیره‌سازی کرد. این تکنولوژی نیازمند دقت و کنترل بالاست و توسط سیستم‌های پیشرفته کنترل اتوماتیک مدیریت می‌شود.

واحد اکسیژن دارای مخازن ذخیره‌سازی بزرگ برای گازهای مایع و فشرده است که امکان تأمین پایدار گاز در هر لحظه از شبانه‌روز را برای خطوط تولید فراهم می‌کند. همچنین سیستم‌های ایمنی چندلایه برای پیشگیری از نشت یا انفجار گازها در این واحد لحاظ شده‌اند. سنسورهای هشداردهنده، تهویه مناسب، و دستورالعمل‌های ایمنی ویژه برای پرسنل از جمله اقداماتی است که در این واحد به‌طور جدی رعایت می‌شود.

از نظر محیط‌زیستی نیز این واحد با رعایت استانداردهای بین‌المللی طراحی شده تا کمترین تأثیر را بر محیط پیرامون داشته باشد. انتشار گازهای آلاینده به حداقل رسیده و مصرف انرژی نیز بهینه‌سازی شده است. این اقدامات در کنار آموزش مداوم کارکنان، باعث شده واحد اکسیژن فولاد ناب ارش به عنوان یک نمونه موفق در صنعت فولاد کشور شناخته شود.

در نهایت، باید گفت که واحد اکسیژن، به عنوان پشتیبان تنفسی کارخانه فولاد ناب ارش، نه‌تنها نقشی حیاتی در فرآیند تولید ایفا می‌کند، بلکه با تولید مداوم و باکیفیت گازهای صنعتی، به بهینه‌سازی عملکرد سایر واحدها نیز کمک می‌کند. این هماهنگی و تخصص، باعث افزایش بهره‌وری کلی مجموعه و ارتقاء سطح کیفی محصولات فولادی این شرکت شده است.